Taki temat wydaje się ciekawszy, ponieważ jest w mniejszym stopniu odtwórczy. Celem będzie nie pokazanie utworów od średniowiecza do oświecenia, lecz Twoich poglądów na ich temat. Masz też większą swobodę wyboru formy. To niekoniecznie musi być rozprawka! Wpisana w podobny temat subiektywność pozwala na napisanie np. eseju.
Nie ma jednej recepty na taką pracę, bo różne rzeczy mogą Ci się podobać i nie podobać w literaturze przedrozbiorowej. Tego, co znajdziesz niżej, nie traktuj więc jako jedynych słusznych wniosków, podajemy kwestie, które warto przemyśleć.
Fascynacja czy poczucie obcości? Człowiek współczesny wobec utworów literatury staropolskiej
Komentarz
Taki temat wydaje się ciekawszy, ponieważ jest w mniejszym stopniu odtwórczy. Celem będzie nie pokazanie utworów od średniowiecza do oświecenia, lecz Twoich poglądów na ich temat. Masz też większą swobodę wyboru formy. To niekoniecznie musi być rozprawka! Wpisana w podobny temat subiektywność pozwala na napisanie np. eseju.
Nie ma jednej recepty na taką pracę, bo różne rzeczy mogą Ci się podobać i nie podobać w literaturze przedrozbiorowej. Tego, co znajdziesz niżej, nie traktuj więc jako jedynych słusznych wniosków, podajemy kwestie, które warto przemyśleć.
Odradzamy
kompozycję, którą – niestety! – stosuje jeszcze niemało osób: wstęp, przedstawienie utworów z różnych epok, wnioski w zakończeniu. Cała praca ma być przedstawieniem Twojego stosunku do dorobku literatury staropolskiej. Uważajcie też na słówka – jeśli w temacie jest słowo „staropolska”, nie piszcie o Rolandzie i Makbecie.
Użyj sformułowań
• Szacunek do tradycji nie niweluje poczucia obcości.
• Wiktor Gomulicki napisał: po starą księgę sięgam ze wzruszeniem… ja nie. Za Gombrowiczem powtórzę: mnie nie zachwyca – nic na to nie poradzę.
• Temat skłania do generalizowania ocen. Fascynuje mnie Szekspir – i niewiele więcej z literatury sprzed XIX wieku.
• I to i to. Czytelnik współczesny doznaje obu tych uczuć wobec dawnej literatury.
Dlaczego poczucie obcości?
Dlaczego utwory staropolskie mogą dziś nużyć? Kilka przyczyn powtarza się w uczniowskich pracach.
Odmienne realia i problemy
Wiele utworów staropolskich mówi o sprawach dziś nieaktualnych, zwłaszcza teksty publicystyczne, traktujące o sprawach politycznych, społecznych. Dzieła Staszica czy „Satyra na leniwych chłopów” są dziś jedynie świadectwem dawnych problemów.
Różnice w poglądach na świat, życie
Czy postawa średniowiecznego ascety znajdzie dziś zrozumienie? Wątpliwe. Wiele z dawnych idei, postaw filozoficznych może nie budzić zainteresowania współczesnego czytelnika.
Język
Różnice między polszczyzną współczesną a np. średniowieczną mogą zniechęcać. Co to znaczy „bydlić”? A „zlechmanić”? Utwory staropolskie trzeba czasem czytać ze słownikiem.
To nużące.
Dlaczego fascynacja?
Zauważcie, że fascynacja to coś więcej niż dostrzeżona aktualność problematyki.
Literatura staropolska źródłem wiedzy, pomocą w życiu
Owszem, przez wieki zmieniają się realia społeczne i polityczne. Czy jednak człowiek staje się inny? W każdych czasach zmaga się z problemem przemijania, śmierci, odczuwa smutek i radość. Treny Kochanowskiego opisują przeżycia każdego człowieka, który stracił kogoś bliskiego, fraszki i pieśni tego poety pokazują i dziś aktualną filozofię życiową.
Uniwersalność niektórych utworów
Oprócz problemów egzystencji niezmienne pozostają słabości ludzkiego charakteru. Wady wyśmiewane przez Krasickiego w bajkach czy przez Kochanowskiego we fraszkach występują i współcześnie.
Bogactwo języka i form literackich
Nawet w literaturze sprzed wieków może Cię coś zachwycić – język także. Może prostota i zwięzłość bajek Krasickiego? Może barokowe koncepty w poezji Jana Andrzeja Morsztyna?