Działania związane z bezpieczeństwem w sieci nie muszą być prowadzone w formie nudnej lekcji, na której nauczyciel daje kilka złotych rad o tym, jak ich unikać. My pokazujemy pozytywne strony Internetu przez pryzmat ludzi, którzy robią coś ciekawego, twórczego – w alternatywie do bezproduktywnych i często też ryzykownych działań – mówi Ewa Dziemidowicz, koordynatorka programu Digital Youth z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.
Badania pokazują, ze coraz więcej czasu spędzamy online, że zatracamy się w Internecie i padamy ofiarą licznych zagrożeń. Czy jest aż tak źle?
Faktycznie często spotykamy się z przypadkami cyberprzemocy, uzależnienia od sieci czy uwodzenia online. Ale z drugiej strony coraz więcej młodych ludzi robi w sieci fantastyczne rzeczy – rozwija swoje pasje, angażuje się społecznie, zarabia w sieci pieniądze i nawet jak po drodze trafiają na hejt, to znają swoją wartość i zazwyczaj potrafią sobie z tym poradzić. To ich zapraszamy do projektu Digital Youth, by dzielili się doświadczeniami z rówieśnikami. Poruszamy tematy bezpieczeństwa w sieci, ale przede wszystkim pozytywnego i kreatywnego wykorzystywania sieci.
Korzystać z sieci pozytywnie, czyli jak?
Internet daje dostęp do ogromnej ilości aplikacji, serwisów. W serwisach społecznościowych mamy dostęp do setek nowych postów, na You Tube – nowych materiałów… Sztuka polega na tym, żeby wybierać te treści, które coś wniosą do życia, rozwiną nasze umiejętności i zainteresowania, jakoś wzbogacą. Jest w tym oczywiście miejsce i na rozrywkę. Nie każdy tekst czy filmik musi być rozprawą naukową, ale ważne, żeby to kontrolować i nie popaść w bezproduktywne klikanie godzinami w co popadnie. Pozytywnie korzystać z sieci, to znaczy tak, by nie tracić na aktywności poza siecią, mieć czas na poznawanie świata offline.
A o co chodzi z konstruktywnym serfowaniem?
Chodzi o to, żeby przy użyciu Internetu robić ciekawie i wartościowe rzeczy – realizować swoje pasje, wzbogacać zasoby sieci, zmieniać rzeczywistość. W tym celu organizujemy Digital Youth Forum, gdzie młodzi ludzie – blogerzy, artyści, sieciowi aktywiści dzielą się swoimi osiągnięciami. W zeszłorocznej edycji w warszawskim Centrum Nauki Kopernik gościliśmy m.in. Karola Karczewskiego, 18-letniego programistę, przedsiębiorcę i członka Zespołu Lidera Cyfryzacji MC.
A co z zagrożeniami?
Jeżeli pozytywnie wykorzystujemy internet i dbamy o swoją prywatność, to ryzyko zagrożeń jest dużo mniejsze, ale nie znika. Zagrożenia, którym poświęcamy w działaniach najwięcej uwagi, to przemoc rówieśnicza, czyli cyberprzemoc, seksting, nadużywanie Internetu oraz ryzykowne kontakty w sieci, przede wszystkim te związane z uwodzeniem. Warto wiedzieć, że w sieci niektóre zachowania krzywdzą dużo bardziej niż poza nią, że łatwo paść ofiarą manipulacji, że można się od sieci uzależnić i z jaką stratą się to wiąże. Mówimy jak i gdzie szukać pomocy oraz co robić.
No właśnie – jak się zachować, kiedy doświadczamy w sieci przemocy lub gdy widzimy, że ktoś jest jej ofiarą?
Jak przytrafia się nam w sieci coś niepokojącego, to ważne, żeby szukać pomocy. Najlepiej u zaufanych dorosłych – rodziców, pedagoga szkolnego, przyjaciół. Można skorzystać z pomocy telefonu zaufania 116 111. Ważne, żeby nie zostawać samemu z problememem i pamiętać, że zawsze znajdzie się jakieś pozytywne rozwiązanie.
A jeżeli jesteśmy świadkami tego, że ktoś ma w sieci problemy, to nie odwracajmy wzroku i reagujmy. Udzielmy wsparcia ofierze – czasami wystarczy kilka pozytywnych słów, a czasem należy zorganizować pomoc. Gdy mamy do czynienia z cyberprzemocą, to warto też wyrazić dezaprobatę w kierunku sprawcy lub sprawców.
Zdarza się, że wystawiamy się na hejt, bo nie potrafimy zadbać o swoją prywatność.
Winę za agresję w sieci zawsze ponosi jej sprawca, ale faktycznie zadbanie o prywatność może nas ustrzec przed nieprzyjemnościami w sieci. To kwestia przemyślanego zarządzania wizerunkiem w social media, rozważnego udostępniania prywatnych informacji i zdjęć. Ważne jest też skonfigurowanie profilu, tak żeby ograniczyć do niego dostęp niepożądanym osobom.
Rozmawiała: Julia Szlęzak
Dobrze klimat oddaje manifest DYF: Oto My. Młodsi niż internet. Wyznaczamy trendy. Tworzymy świat online. Mamy wpływ na rzeczywistość. Popełniamy błędy i wyciągamy wnioski. Nie pokolenie Y czy Z. MY.
W tym roku, 25 maja, organizowana będzie kolejna edycja Digital Youth Forum. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do śledzenia informacji na ten temat na stronie digitalyouth.pl.